Định hướng nghề nghiệp cho trẻ vị thành niên mắc hội chứng tự kỉ

Việc hướng nghiệp, dạy nghề và tạo việc làm cho người tự kỷ không chỉ mang ý nghĩa nhân văn, giúp người tự kỷ có được cuộc sống, công việc trọn vẹn mà còn góp phần không nhỏ giải quyết gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Mỗi khi nói đến tự kỷ, hầu hết mọi người đều nghĩ rằng điều đó chỉ xảy ra ở trẻ em. Thực tế nó tồn tại ở nhiều lứa tuổi khác nhau, thậm chí tồn tại suốt đời. Trẻ tự kỷ thường chậm phát triển, giảm khả năng ngôn ngữ giao tiếp, bất thường về hành vi và cảm xúc, rối loạn cảm giác khác nhau. Chỉ khoảng 20% trẻ tự kỷ có thể giao tiếp được và học được nhưng vẫn gặp khó khăn trong quan hệ xã hội. 80% còn lại tiếp tục trưởng thành và trở thành người lớn mắc tự kỷ.

Dù có khả năng lao động, thậm chí có thể làm tốt một số công việc như vậy, nhưng hiện nay, người tự kỷ vẫn gặp rất nhiều khó khăn trong việc học nghề, tìm kiếm việc làm. Nơi nào sẽ đào tạo và cấp chứng chỉ hành nghề cho người tự kỷ? Nơi nào tuyển dụng người tự kỷ?... vẫn là những câu hỏi hiếm lắm mới có lời giải đáp.

Thấu hiểu những khó khăn từ tình hình thực tế cũng như những sự trăn trở của phụ huynh đồng thời Trung tâm Sao Mai cũng muốn được giúp đỡ, hỗ trợ các trẻ tự kỷ, chậm phát triển có nơi để học tập, được trải nghiệm một số kỹ năng sống phù hợp với 1 số nghề cơ bản để các em có thể hiểu, biết và lựa chọn cho mình một nghề phù hợp trong tương lai.

Một số hoạt động hướng nghiệp mà Trung tâm đã lên kế hoạch và thực hiện đem lại hiệu quả cao đó là:

- Được sự tài trợ của CLB Phụ nữ Quốc tế, Trung tâm Sao Mai đã mở đươc một cơ sở làm bánh ngọt để hướng nghiệp cho thanh thiếu niên tự kỷ, chậm phát triển lớn. Hiện mô hình này có 9 em theo học. Mỗi tuần, Trung tâm tổ chức 2 buổi cho các em làm bánh, còn lại các buổi khác trong tuần các em học văn hóa (toán, văn, tiếng việt, đạo đức…) và kỹ năng sống... 2 giáo viên đứng lớp dạy nghề làm bánh đã được Trung tâm cử đi học trước đó để có tay nghề về dạy cho các em. Các em được các cô cầm tay chỉ việc, thực hành tại chố nên các em học việc rất nhanh và hào hứng. Dưới sự giám sát của các cô giáo, một số em như Dũng, Tuấn Anh... đã có thể tự làm được từ khâu đầu tiên đến khâu cuối cùng để cho ra các mẻ bánh thành phẩm chất lượng. Bánh làm ra bán tại quán café, bán cho sinh viên, học sinh và quà chiều cho học sinh trung tâm, một số phụ huynh, giáo viên trung tâm và khách đặt bánh sinh nhật…

- Năm 2008 trung tâm đã mở quán Caffe Sao Mai để học sinh thực hành kỹ năng sống sau khi đã học lý thuyết trên lớp: lau chùi bàn ghế, sắp xếp bàn ghế cho quán, lau nhà… pha chế các loại nước uống: pha chè, pha cà phê, làm các loại sinh tố hoa quả, gặp khách hàng và nhận giấy đặt đồ uống để làm, bê khay đồ uống mời khách, thu tiền-trả lại tiền thừa…những công việc ở quán giúp trẻ tự tin trong giao tiếp với người ngoài trung tâm, phát triển khả năng tự lâp…về nhà trẻ có thể giúp việc gia đình,có thể pha trà, nước giải khát cho bố mẹ ông bà & khi có khách. Tại quán được trang bị 1 máy Photocoppy các học sinh tự kỷ photo cho khách và thu tiền.

Ngoài ra còn có rất nhiều hoạt động khác như Trung tâm có 1 vườn rau nhỏ được trồng trên nóc nhà để xe học sinh sẽ lên sới đất, trồng rau, tưới rau và thu hoạch rau sạch cho bữa ăn của học sinh, làm ở vườn rau trẻ rất thích thú vì nhận biết về các loại rau - mỗi mùa trồng rau gì? Mùng tơi, rau cải, rau muống, mướp, xu hào. Ngoài ra các học sinh ngâm giá bán cho bếp tt và bán cho phụ huynh & giáo viên.

Từ những thành tích và kết quả đạt được rực rỡ như vậy cho thấy hướng đi, kế hoạch và sự phát triển của việc định hướng nghề nghiệp cho trẻ Tự kỷ ở Trung tâm Sao Mai là đúng đắn, bài bản, chuyên nghiệp và có bề dày kinh nghiệm. Trung tâm đã vượt qua được những sự khó khăn ban đầu và luôn cố gắng hết sức để đáp ứng được nhu cầu và mong muốn của các em cũng như là của các bậc phụ huynh đã tin tưởng gửi gắm con em mình vào Trung tâm. Tôi tin rằng với những sự cố gắng không ngừng cũng như bề dày kinh nghiệm đi đầu không chỉ trong việc Can thiệp sớm mà cả trong định hướng giáo dục nghề nghiệp và kỹ năng sống, Trung tâm Sao Mai đã – đang và sẽ trở thành nơi lựa chọn đáng tin cậy để gửi gắm và thực hiện những ước mơ của trẻ Tự kỷ, chậm phát triển trí tuệ trong tương lai và mai sau.