Hướng dẫn người khuyết tật và gia đình về Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng (Phần 2)

2.        Giới thiệu về phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng

2.1.   Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng là gì?

PHCNDVCĐ là một hình thức cung cấp các biện pháp phục hồi chức năng về thể chất, tâm thần, hỗ trợ về mặt xã hội, việc làm, giáo dục và tạo ra các điều kiện thuận lợi khác tại cộng đồng để NKT có thể phát huy được hết khả năng của mình, nâng cao chất lượng cuộc sống để hoà nhập xã hội.

2.2. Sơ lược về các giai đoạn phát triển của phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng tại Việt Nam

 Giai đoạn 1987 – 1992: thí điểm triển khai ở một số tỉnh, đầu tiên ở Tiền Giang 1987, sau đó ở Hải Hưng và Vĩnh Phú.

Giai đoạn 1993 – 1997: mở rộng sang nhiều tỉnh khác theo chủ trương của Bộ Y tế với sự tài trợ của một số tổ chức phi chính phủ.

Giai đoạn 1998 đến nay (2005): 46/62 tỉnh thành trong cả nước có chương trình PHCNDVCĐ.

 2.3. Mục tiêu của phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng đến 2010

70% NKT được quản lý tại cộng đồng.

Có chương trình và tài liệu chuẩn.

Có đội ngũ giảng viên về PHCN chuẩn.

2.4. Những người tham gia chương trình phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng

NKT là trung tâm của chương trình.

Gia đình NKT.

Các thành viên của cộng đồng và các ban ngành ở các tuyến khác nhau:

– Các thành viên Ban Điều hành như: lãnh đạo chính quyền, đại diện y tế,giáo dục, TBXH, UB DSGĐ &TE.

– Nhân viên y tế.

– Giáo viên.

– Cán bộ TBXH.

– Cán bộ UB DSGĐ & TE.

– Các tổ chức xã hội: học viên chữ thập đỏ, tổ chức Phụ nữ, Thanh niên,Cựu chiến binh.

2.5. Các hoạt động trong chương trình phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng

Khám phân loại khuyết tật theo tuyến: tuyến dưới gửi khám tuyến trên, tuyến trên tham vấn cho tuyến dưới. 

Sản xuất các dụng cụ trợ giúp PHCN theo kỹ thuật thích nghi từ nguyên liệu sẵn có ở cộng đồng.

Nâng cao nhận thức về khuyết tật cho những người tham gia chương trình PHCNDVCĐ.

Hợp tác đa ngành và huy động mọi nguồn lực của cộng đồng.

Nâng cao năng lực cho NKT, gia đình, tình nguyện viên, cán bộ PHCN, cán bộ quản lý PHCN ở mọi tuyến.

Trợ giúp TKT học hành (giáo dục).

Giúp đỡ đào tạo nghề, tăng thu nhập cho NKT và gia đình. Tạo môi trường thích nghi tại nhà và môi trường xung quanh. Xây dựng các văn bản pháp lý, chính sách liên quan tới NKT. Thành lập và giúp đỡ các nhóm tự lực, các tổ chức của NKT

Tư vấn về các vấn đề liên quan tới khuyết tật cho NKT và gia đình.

 2.6. Tài chính cho chương trình phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng

Kinh phí và vật chất trợ giúp cho người khuyết tật và gia đình được huy động từ các nguồn

Bảo hiểm y tế, phúc lợi xã hội, trợ giúp giáo dục, trợ giúp phẫu thuật, các dụng cụ phương tiện, vay vốn. 

Các tổ chức xã hội (Hội Chữ thập đỏ, Cựu chiến binh, Hội Phụ nữ...).

Đóng góp của địa phương: UBND, các doanh nghiệp, các công ty, cá nhân...).

Các hình thức động viên các cộng tác viên khi tham gia chương trình

Miễn lao động công ích, miễn học phí, cấp gạo, vải/áo quần, lương, quà, chứng chỉ, có chế độ ưu tiên cho một số quyền lợi.

Đóng góp của địa phương: UBND. 

2.7. Trợ giúp cho người khuyết tật và gia đình

Trong quá trình tham gia vào các hoạt động PHCNDVCĐ, NKT và gia đình sẽ nhận được sự trợ giúp về chuyên môn kỹ thuật cần thiết từ cộng tác viên cho tới cán bộ PHCN của xã, huyện và Tỉnh.

Cộng tác viên có thể trợ giúp người khuyết tật và gia đình về

Phát hiện khuyết tật.

Can thiệp PHCN tại nhà. 

Giới thiệu NKT tới các cơ sở y tế để khám, phân loại và đánh giá nhu cầu.

Cán bộ phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng tuyến xã có thể trợ giúp người khuyết tật và gia đình về

Phát hiện, chẩn đoán.

Can thiệp PHCN tại nhà.

Cán bộ phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng tuyến Huyện có thể trợ giúp người khuyết tật và gia đình thông qua

Khám và chẩn đoán.

Can thiệp PHCN tại nhà, tại Viện.

Những vấn đề mà cán bộ phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng tuyến Tỉnh có thể trợ giúp trực tiếp cho người khuyết tật và gia đình gồm 

Khám và chẩn đoán. 

Can thiệp PHCN tại nhà, tại Viện.

Ngoài ra, người khuyết tật khác trong cộng đồng cũng có thể giúp đỡ nhau, chia sẻ thông tin, kinh nghiệm hay cùng nhau thành lập các nhóm tự lực

2.8. Hệ thống trợ giúp người khuyết tật tại gia đình