Trị liệu theo mô hình can thiệp sớm Denver đem lại nhiều hiệu quả cao
Denver (ESDM) là mô hình can thiệp mới cho trẻ tự kỷ, đem lại hiệu quả cao, được áp dụng ở một số nước tiên tiến trên thế giới và được đánh giá rất khoa học. Trị liệu Denver được Trung tâm Sao Mai triển khai triển khai từ đầu năm 2016 và đã có những thành công bước đầu.
ESDM trị liệu cho trẻ rối loạn phổ tự kỷ bắt đầu ở tuổi 1-3 và tiếp tục trị liệu cho đến 4-6 tuổi. Từ các thông tin có được qua bảng kiểm, phụ huynh cùng giáo viên, trị liệu viên của Trung tâm sẽ đưa ra 15-25 mục tiêu cho 1 chu kỳ học tập ngắn hạn trong khoảng thời gian 12 tuần, có ưu tiên các kỹ năng chủ chốt ở từng thời điểm phát triển của trẻ. Các mục tiêu được chia thành nhiều bước nhỏ hướng tới mục tiêu chính, là mục tiêu đạt đến sự thành thạo hoàn toàn và có tính khái quát với môi trường, tình huống và các đối tác giao tiếp. Giáo viên can thiệp hàng ngày sẽ theo dõi chặt chẽ sự tiến bộ của trẻ và được ghi chép lại thông qua bảng dữ liệu thường nhật trong buổi trị liệu (thu thập 15 phút/lần) và bảng dữ liệu tổng hợp cuối buổi trị liệu. Dữ liệu được tổng hợp cho phép dễ dàng kiểm tra tiến độ giảng dạy, nhất là sự tiến bộ của trẻ và kế hoạch học tập. Để từ đó nếu thấy chưa phù hợp thì cần có sự điều chỉnh cả về dạy và học để giúp trẻ tiến bộ.
Thông thường một kế hoạch can thiệp cá nhân thực hiện trong 3 tháng. Sau đó, trị liệu viên sẽ có tổng kết, đánh giá, nếu trẻ đạt các mục tiêu thì tiếp tục với mục tiêu cao hơn. Mỗi trẻ sẽ có một kế hoạch chương trình can thiệp riêng và kế hoạch đó thường được giáo viên trao đổi với phụ huynh để thống nhất phương cách cũng như mục tiêu can thiệp ở lớp, ở nhà và phòng trị liệu. Kế hoạch này còn được gửi về lớp để trao đổi với cô giáo để các cô cùng phối hợp với gia đình, nhà trị liệu can thiệp cho trẻ.
Trị liệu cá nhân Denver không chỉ có các giáo viên, kỹ thuật viên can thiệp cho trẻ ở trường mà còn có sự tham gia của bố mẹ và các thành viên khác trong gia đình trẻ, giúp trẻ có thể học mọi lúc, mọi nơi, mọi môi trường. Có thể dạy thông qua hoạt động với đồ vật, hoạt động giác quan xã hội và trong tất cả các hoạt động sinh hoạt hằng ngày của trẻ như ăn uống, vệ sinh cá nhân, cất dọn cất đồ chơi… Để các phụ huynh có thể tương tác tốt với con ở nhà, Trung tâm đã có những buổi tập huấn đào tạo phụ huynh về sử dụng kỹ thuật tương tác để phát triển mục tiêu. Từ đó phụ huynh phối hợp với đội ngũ can thiệp để thiết lập các mục tiêu cho trẻ, học cách lồng ghép các kỹ thuật trong các hoạt động chơi và chăm sóc trẻ để dạy trẻ.
Thông qua học và chơi có mục tiêu giúp kích thích, khơi gợi tiềm năng của trẻ và thúc đẩy tối đa cơ hội phát triển hòa nhập của trẻ trong môi trường xã hội. Điểm ưu việt của trị liệu Denver là mang nhiều niềm vui cho trẻ thông qua việc cho trẻ cơ hội lựa chọn, làm theo sự dẫn dắt của trẻ… Việc trị liệu của Denver như một quá trình tương tác tự nhiên, không gây gò bó, áp lực lên trẻ.
Hiện Trung tâm có 10 giáo viên có kỹ năng thực hành tốt, được đào tạo chuyên sâu bởi chuyên gia Úc theo tiêu chuẩn mô hình nguyên bản, được xây dựng dựa trên điểm tối ưu các can thiệp truyền thống: chương trình Denver gốc, đào tạo phản ứng then chốt PRT, Phân tích hành vi ứng dụng ABA. Chất lượng giảng dạy của mỗi trị liệu viên được đo lường bằng hệ thống đánh giá tính chính xác, thang chấm điểm thấp nhất là 1 - cao nhất là 5 cho tất cả các hoạt động diễn ra trong giờ trị liệu.
Trị liệu cá nhân Denver luôn hướng tới sự phát triển toàn diện của trẻ trên tất cả các kỹ năng: Chú trọng kỹ năng xã hội tập trung nhiều vào chất lượng tương tác 2 chiều (tương tác, bắt chước, luân phiên, hành vi chú ý); Ngôn ngữ tiếp nhận và ngôn ngữ diễn đạt; Chơi đúng cách và đa dạng; Nhận thức; Vận động tinh và thô; Tự lập; Phụ huynh đóng vai trò quan trọng từ khâu đánh giá, lên mục tiêu và can thiệp; Hướng tới sự thích nghi của trẻ ở những môi trường khác nhau.
Phương pháp trị liệu mới này đang được các phụ huynh có trẻ tự kỷ quan tâm và đăng ký cho con theo học. Từ cuối năm 2016 đến nay, Trung tâm đã can thiệp cho hơn 30 trẻ. Trong đó có hơn chục trẻ đã ra học hòa nhập, còn các trẻ khác đều có những tiến bộ rõ rệt ở hầu hết các kỹ năng, đặc biệt là giao tiếp.
Đài Thanh
