Hội thảo quốc tế: một thập kỷ doanh nghiệp xã hội Việt Nam và Châu Á- Nhìn lại từ mô hình chuyển giao của Sao Mai
Ngày 9 tháng 10 năm 2018, tại Hà Nội, Trung tâm Hỗ trợ Sáng kiến Phục vụ Cộng đồng (CSIP) phối hợp với một số đơn vị liên quan tổ chức Hội thảo Quốc tế “Một thập kỷ phát triển Doanh nghiệp xã hội Việt Nam và Châu Á”. Với chủ đề “Hợp lực tạo tác động”. Đây là sự kiện nhằm nhìn lại hành trình 10 năm của cộng đồng doanh nghiệp xã hội Việt Nam, đồng thời tăng cường hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm với các đối tác quốc tế nhằm thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp xã hội tại Việt Nam và khu vực trong thời gian tới.
Hơn 200 đại biểu bao gồm đại diện các cơ quan ban ngành, cơ quan ngoại giao, tổ chức phi chính phủ trong nước và quốc tế, các học giả và DNXH đến từ nhiều tỉnh thành trên cả nước. Đặc biệt, Hội thảo có 10 diễn giả hàng đầu đến từ 7 quốc gia: Vương quốc Anh, Ireland, Hàn Quốc, Indonesia, Thái Lan, Singapore, Philipines đã tham luận tại Hội thảo. Các chủ đề xoay quanh việc phát triển doanh nghiệp xã hội tại Việt Nam, xây dựng hệ sinh thái doanh nghiệp xã hội Châu Á và ươm tạo các sáng kiến xã hội. Một bức tranh toàn cảnh về thực trạng và triển vọng phát triển doanh nghiệp xã hội tại Việt Nam và khu vực Châu Á đã được khắc họa rõ nét. Ngoài ra, 12 DNXH Việt Nam tiêu biểu đã tham gia thảo luận về vai trò và đóng góp của DNXH trong những lĩnh vực thiết yếu như Nông nghiệp và Thực phẩm, Nâng cao chất lượng cuộc sống và cơ hội việc làm cho người yếu thế, và Công nghệ cho Phát triển.
Từ những khái niệm doanh nghiệp xã hội chưa được biết tới vào trước những năm 2008, cho đến nay, doanh nghiệp xã hội đã phát triển đa dạng, có sức ảnh hưởng đến chính sách Nhà nước và lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng, trong đó có Trung tâm Sao Mai, một mô hình doanh nghiệp xã hội rất thành công.
Sao Mai luôn là thành viên của CSIP và Sao Mai đã phát triển mô hình chuyển giao cho địa phương Hải Phòng từ 2010 đến nay, do CSIP đỡ đầu, đó là Trung tâm Sao Mai - Hải Phòng (186 Ngô Gia Tự, Hải Phòng).
Từ mô hình chuyển giao cho Hải Phòng thành công, Sao Mai đã phát triển ra một số địa phương khác để nhân rộng mô hình của mình cho cộng đồng, giúp cho học sinh tự kỷ, chậm phát triển trí tuệ ở tỉnh lẻ, vùng sâu, vùng xa được hưởng lợi, được sử dụng mô hình chất lượng cao ngay tại địa phương của mình.
Trước đây, khi chưa có mô hình chuyển giao, học sinh các tỉnh về Trung tâm Sao Mai để khám, phát hiện sớm, can thiệp sớm chiếm khoảng ¼ số lượng học sinh của Sao Mai, có thời điểm lên đến 58/253 học sinh ngoại tỉnh theo học tại trung tâm Sao Mai. Nhưng từ khi một số địa phương được Sao Mai chuyển giao mô hình thì số học sinh ngoại tỉnh về Trung tâm Sao Mai ở Hà Nội đã giảm đi đáng kể, đến nay, chỉ còn 18 học sinh ngoại tỉnh theo học tại Sao Mai. Việc chuyển giao mô hình cho địa phương đã giúp cho trẻ và gia đình đỡ vất vả lặn lội đường sá xa xôi để về Hà Nội và giảm được chi phí đi lại, ăn ở, lưu trú gây tốn kém, khó khăn cho kinh tế gia đình…
Từ năm 2010, Sao Mai bắt đầu thực hiện chuyển giao mô hình cho địa phương Hải Phòng, đến nay Sao Mai đã nhân rộng thêm một số tỉnh thành miền núi phía bắc như Sơn La, Hà Giang… Các mô hình ở địa phương đã rất phát triển và thành công. Sự thành công đó có thể nói là nhờ kinh nghiệm, sự nhiệt tình và trách nhiệm cộng đồng cao cả của Sao Mai, sự hỗ trợ của CSIP và trong đó có sự cố gắng không nhỏ của các đơn vị nhận chuyển giao mô hình. Họ đã khắc phục mọi khó khăn, nỗ lực không ngừng để phát triển mô hình theo chuẩn chất lượng của Sao Mai. Do đó tạo được niềm tin cho phụ huynh ở địa phương, giúp phụ huynh yên tâm gửi gắm con em mình cho đơn vị tại địa phương, mà không cần khăn gói vất vả, tốn kém để đưa con lên tận Sao Mai ở Hà Nội như trước nữa.
Cùng với việc thường xuyên đào tạo, hướng dẫn chuyên môn cho các đơn vị, Sao Mai còn luôn là cầu nối giúp các đơn vị địa phương có cơ hội tiếp cận với các nguồn hỗ trợ từ các quỹ của các tổ chức trong và ngoài nước dành cho trẻ khuyết tật trí tuệ, tự kỷ, để đơn vị có thể đầu tư về chuyên môn và vật chất được tốt hơn, giảm chi phí cho phụ huynh, giúp trẻ khuyết tật trí tuệ - tự kỷ không có điều kiện kinh tế khá cũng có thể theo học ở môi trường chất lượng và có cơ hội hòa nhập cộng đồng cao. Chẳng hạn như Trung tâm Sao Mai đã làm việc với Đại sứ quán Đức tại Việt Nam, là đơn vị đồng hành cùng Sao Mai nhiều năm qua để xin về cho Trung tâm tư vấn, nghiên cứu, chăm sóc sức khỏe cộng đồng Hải Phòng gói hỗ trợ trong dự án nhỏ để phát triển đơn vị.
Doanh nghiệp xã hội như Trung tâm Sao Mai và nhiều doanh nghiệp xã hội khác tại Việt Nam đã làm được nhiều việc hữu ích cho cộng đồng, giúp cho những người yếu thế, khuyết tật, thiệt thòi vượt qua khó khăn, chiến thắng hoàn cảnh, vươn lên hòa nhập xã hội.
Đài Thanh
