Sự đảo ngược vai trò trong trò chơi chức năng

Bạn gặp khó khăn khi dạy trẻ lượt vai trò người hành động trong trò chơi chức năng của mô hình Denver?

Bạn hãy kiên trì làm theo các bước:

1. Làm mẫu hành động cả trên bạn và trên trẻ

• Khi dạy trò chơi chức năng (ví dụ: đội mũ, uống nước, chải tóc...), giáo viên không chỉ làm mẫu trên chính mình mà làm cả trên trẻ.
• Mục đích: giúp trẻ hiểu rằng hành động có thể chuyển vai trò – từ “mình làm cho bạn” đến “bạn làm cho mình”.

👉 Ví dụ:

• Giáo viên đội mũ lên đầu mình rồi nói: “Cô đội mũ nè!”
• Sau đó đội mũ cho trẻ: “Bây giờ cô đội mũ cho con nhé!”
• Rồi khuyến khích trẻ: “Giờ đến lượt con đội mũ cho cô nào!”

   

2. Khuyến khích trò chơi đảo ngược vai trò

• Hướng dẫn trẻ thực hiện lại hành động tương tự trên bạn hoặc đồ vật khác.
• Luân phiên vai trò giúp trẻ học về tương tác xã hội hai chiều và phát triển khái niệm “lượt của con – lượt của cô”.

👉 Ví dụ:

• Với bàn chải tóc: cô chải tóc cho trẻ, rồi nói “Giờ con chải tóc cho cô nhé!”
• Với cốc nước: cô giả vờ “uống”, rồi nói “Con cho cô uống nước đi!”

3. Sử dụng đồ vật đơn giản, dễ hiểu

• Mũ, chuỗi hạt, bàn chải, thìa, ly... là những vật dụng quen thuộc, giúp trẻ dễ liên hệ và bắt chước.
• Các vật này hỗ trợ trò chơi “gấp đôi” — tức là làm mẫu cả hai vai (người làm – người nhận).

👉 Ví dụ:

• Cô đội mũ cho trẻ → trẻ đội lại cho cô.
• Cô đeo vòng cho trẻ → trẻ đeo lại cho cô.
• Cô xúc muỗng giả vờ “cho trẻ ăn” → trẻ xúc muỗng “cho cô ăn”.

4. Kết hợp ngôn ngữ mô tả và đại từ phù hợp

• Khi làm mẫu, nói chậm, rõ, dùng ngôn ngữ kể chuyện đơn giản, giúp trẻ học cách dùng đại từ nhân xưng (“con”, “cô”, “gấu Nâu”, “Trắng”, “em bé”).
• Đây là cơ hội dạy trẻ hiểu mối quan hệ tác nhân – hành động – đối tượng (ai làm gì cho ai).

👉 Ví dụ lời nói mẫu:

• “Cô đội mũ cho con.”
• “Bây giờ con đội mũ cho cô nhé.”
• “Cho Gấu uống nước.”
• “Teddy ăn rồi! Giỏi quá!”

5. Mở rộng sang trò chơi biểu tượng

• Khi trẻ đã làm được với đồ vật thật, chuyển sang dùng búp bê, thú bông, mô hình để tạo thành trò chơi giả vờ.
• Điều này giúp trẻ chuyển từ hành động thực sang tưởng tượng, bước đầu hình thành tư duy biểu tượng.

👉 Ví dụ:

• Dùng búp bê: “Cho em bé uống sữa”, “Em bé ngủ rồi”, “Con đội mũ cho em bé đi”.
• Dùng gấu bông: “Gấu bông đói rồi, cho Gấu bông ăn nhé!”

🌱 Giáo viên có thể học hỏi & áp dụng như sau

Bước	thực hành	Mô tả hoạt động	Ví dụ lời nói mẫu
1	Làm mẫu hành động trên bản thân	Cho trẻ xem cô đội mũ, chải tóc	“Cô đội mũ nè!”
2	Làm mẫu trên trẻ	Cô đội mũ cho trẻ	“Bây giờ cô đội mũ cho con.”
3	Mời trẻ đảo vai	Trẻ đội lại mũ cho cô	“Con đội mũ cho cô nhé!”
4	Thêm búp bê hoặc thú nhồi bông	Chơi cùng Gấu, búp bê	“Cho Gấu ăn đi con.”
5	Mở rộng lời nói & đại từ	Gọi tên hành động, người, đồ vật	“Cô cho Gấu ăn”, “Gấu ăn rồi, giỏi quá!”

 

🌟 Kết quả mong đợi

• Trẻ biết luân phiên vai trò trong tương tác (“lượt cô – lượt con”).
• Trẻ hiểu được hành động có người làm và người nhận.
• Trẻ phát triển ngôn ngữ chức năng (đại từ, tên gọi, động từ).
• Trẻ bước đầu hình thành tư duy biểu tượng, nền tảng của trò chơi giả vờ và giao tiếp xã hội.

Tất cả các bước thực hiện nhằm mục tiêu chính là giúp trẻ hiểu và thực hiện vai trò người hành động và vai trò người nhận hành động trong trò chơi. Đây là một kỹ năng cốt lõi để phát triển giao tiếp, tư duy xã hội và ngôn ngữ biểu tượng. 

Chúc các bạn thành công trong chủ đề “Sự đảo ngược vai trò trong trò chơi chức năng”

Linh Hoa